Şairünnisa - Kadınların En Şairi (2)
Fatih
Döneminin İki Kadın Şairi:
ZEYNEP HATUN ve MİHRİ HATUN
ZEYNEP HATUN ve MİHRİ HATUN
Birbirinin çağdaşı bu iki kadın şair bana çok ilginç
geldi. Nasıl desem, sanki Zeynep Hatun ta o zamanlardan biraz İKD’li, Mihri
Hatun da ta o zamanlardan biraz feminist.
Zeynep Hatun, şiirlerinde kadınların “kadınca”
tavırlarını eleştiriyor, örtülerini atmalarını öneriyor, erkek dünyasında “erce”
yerlerini almalarını savunuyor.
Türk şiirinin Sappho’su diye anılan Mihri Hatun’sa
daha çok “kadınlık durumu” üzerinden şiir yazıyor.
Bu iki kadın, şiirlerinde birbirleriyle atışmayı da
pek seviyorlar. Ayrıca Mihri Hatun erkek şairlerle atışmayı da kendine iş
edinmiş. Örneğin, “kadınların aklı kıttır” diyenlere şöyle yanıt veriyor:
Bir müennes yegdurur kim ehl ola
Biň müzekkerden ki ol nâ-ehl ola
Bir müennes yeg ki zihnî pâk ola
Bin müzekkerden ki bî-idrâk ola
Meali:
1
x (yetkin kadın) > 1000 x
(sıfır-yetkin erkek)
1
x (kafalı kadın) > 1000
x (mankafa erkek)
ZEYNEP HATUN
Gazel
Keşfet nikabını yeri göğü münevver et
Bu âlem anasırı firdevs-i enver et
Depret lebini cüşe getir havz-i kevseri
Anber saçını çöz bu cihanı muattar et
Hattın berat verdi sabâya dedi
Tez er Hıta’ya Çin'i tamam et müsahhar et
Yâra yolunda âşk ile derdinden ölenin
Kim der sana ki hecr ile cânın mükedder et
Zeynep çü dost zülfü tarümarsın
Divane olma şiirini divan ü defter et
Zeyneb ko meyli zinet-i dunyaya zen gibi
Merdane var sade-dil ol terk-i ziver et
Bu âlem anasırı firdevs-i enver et
Depret lebini cüşe getir havz-i kevseri
Anber saçını çöz bu cihanı muattar et
Hattın berat verdi sabâya dedi
Tez er Hıta’ya Çin'i tamam et müsahhar et
Yâra yolunda âşk ile derdinden ölenin
Kim der sana ki hecr ile cânın mükedder et
Zeynep çü dost zülfü tarümarsın
Divane olma şiirini divan ü defter et
Zeyneb ko meyli zinet-i dunyaya zen gibi
Merdane var sade-dil ol terk-i ziver et
Meali:
Aç
yüzünün örtüsünü yeri göğü ışıklı et
Bu maddeler âlemini nurdan bir cennet bahçesi et
Bu maddeler âlemini nurdan bir cennet bahçesi et
Kıpırdat
dudağını coştur kevser havuzunu
Amber saçını çöz bu cihanı güzel kokulu et
Amber saçını çöz bu cihanı güzel kokulu et
Yüzünün
hav tüyleri yetki verdi sabah yeline ve dedi:
Tez git Hıta’ya,* Çin’i tamam et, zapt et
Tez git Hıta’ya,* Çin’i tamam et, zapt et
Yâr
yolunda aşk ile derdinden ölen:
Kim der sana ki ayrılık acısıyla canını kederli et?
Kim der sana ki ayrılık acısıyla canını kederli et?
Zeynep,
sevgili saçı gibi dağınıksın
Divane olma, şiirini divan ve defter et
Divane olma, şiirini divan ve defter et
Zeynep,
bırak kadın gibi dünya ziynetine meyli
Var erce sade gönüllü ol, süsü terk et
Var erce sade gönüllü ol, süsü terk et
*Hıta:
Çin’in kuzeyindeki ülke
MİHRİ HATUN
Gazel
Ben umardım ki seni yâr-i vefâdâr olasın
Ne bileydim ki seni böyle cefâkâr olasın
Reh-i aşkında neler çekdiğim ey dôst benim
Bilesin bir gün ola aşka giriftâr olasın
Sen ki cân gülşeninin bir gül-i nev-restesisin
Ne revâdur bu ki her hâr u hâsa yâr olasın
Beni âzâde iken aşka giriftâr etdin
Göreyin sen de benim gibi giriftâr olasın
Bedduâ etmezem ammâ ki Hudâ'dan dilerem
Bir senin gibi cefâkâra hevâdâr olasın
Şimdi bir hâldeyiz kim ilenen düşmenine
Der ki Mihrî gibi sen dahi siyehkâr olasın
Ne bileydim ki seni böyle cefâkâr olasın
Reh-i aşkında neler çekdiğim ey dôst benim
Bilesin bir gün ola aşka giriftâr olasın
Sen ki cân gülşeninin bir gül-i nev-restesisin
Ne revâdur bu ki her hâr u hâsa yâr olasın
Beni âzâde iken aşka giriftâr etdin
Göreyin sen de benim gibi giriftâr olasın
Bedduâ etmezem ammâ ki Hudâ'dan dilerem
Bir senin gibi cefâkâra hevâdâr olasın
Şimdi bir hâldeyiz kim ilenen düşmenine
Der ki Mihrî gibi sen dahi siyehkâr olasın
Meali:
Ben
umardım ki seni vefalı yâr olasın
Ne
bileydim ki seni böyle cefakâr olasın
Aşkının
yolunda neler çektiğim ey dost
Bilesin
gün ola sen de aşka giriftâr olasın
Sen
ki can gülşeninin yeni açmış bir gülüsün
Ne
revadır bu ki her çalı çırpıya yâr olasın
Beni
özgür iken aşka giriftâr ettin
Göreyim
sen de benim gibi giriftâr olasın
Beddua
etmem amma Hüda’dan dilerim
Bir
senin gibi cefakâra sevdakâr olasın
Şimdi
bir haldeyiz ki düşmanına ilenen der:
Mihri gibi sen de karamsar olasın
Yorumlar
Yorum Gönder